‘माझं शिक्षण नोकरीसाठी नाही, भारताच्या ग्रामीण भागासाठी व शेती विकासासाठी!’ – हर्ष कंद
लोणीकंद (ता.हवेली) -“स्वप्न मोठी पाहा, पण तुमची मुळे कधीही विसरू नका!” – ही प्रेरणा मनात घेऊन शिवहर्ष प्रदीप कंद या ध्येयवेड्या तरुणाने महाराष्ट्राच्या ग्रामीण मातीतून थेट अमेरिकेतील आंतरराष्ट्रीय विद्यापीठात उत्तुंग भरारी घेतली. केवळ स्वतःसाठी नाही, तर आपल्या शिक्षणाच्या जोरावर समाजासाठी काहीतरी भव्य करण्याच्या निर्धाराने तो आता सज्ज झाला आहे.
शिवहर्षचे शालेय शिक्षण पुण्यातील प्रतिष्ठित सिंबायोसिस इंटरनॅशनल स्कूल, विमाननगर येथे केजीपासून बारावीपर्यंत झाले. त्याने सहावी ते दहावीपर्यंत IGCSE (Cambridge) बोर्ड, तर अकरावी-बारावीत IB (International Baccalaureate) अंतर्गत इकॉनॉमिक्स, फिजिक्स आणि मॅथ्स यांसारख्या महत्त्वाच्या विषयांचा अभ्यास केला. हे शिक्षण केवळ पुस्तकी नव्हते; ते त्याला मोकळा विचार, वैज्ञानिक दृष्टिकोन आणि समाजाप्रती जबाबदारीची भावना शिकवून गेले.
या अफाट ज्ञानाच्या जोरावर, शिवहर्षने अमेरिकेतील जागतिक ख्यातीच्या University of California, San Diego (UCSD) मधून मेकॅनिकल इंजिनिअरिंगमध्ये (स्पेशलायझेशन: कंट्रोल्स अँड रोबोटिक्स) B.Sc. पदवी ९४.७५% GPA (3.79/4) सह दिमाखात पूर्ण केली. सध्या तो याच विद्यापीठातून मास्टर्स इन मेकॅनिकल इंजिनिअरिंग करत आहे.
त्याला ‘एन्कोडिया’ या अग्रगण्य बायोटेक कंपनीत प्रोटिओमिक्स प्रकल्पावर तीन महिन्यांची इंटर्नशिप करण्याची सुवर्णसंधी मिळाली. या अनुभवाने त्याला विज्ञान (अभियांत्रिकी, जीवशास्त्र, रसायनशास्त्र) या तिन्ही शाखांमधील समन्वय आणि प्रत्यक्ष नवसंशोधन कसे होते, याचा अनुभव दिला.
‘माझं शिक्षण नोकरीसाठी नाही, भारताच्या विकासासाठी!’ – शिवहर्षचा निर्धार पक्का! “माझं हे शिक्षण केवळ माझ्या वैयक्तिक नोकरीसाठी नाही. मला हे ज्ञान आणि अनुभव माझ्या देशात, माझ्या भारतात परिवर्तन घडवण्यासाठी वापरायचे आहे!”
शिवहर्षचा दृष्टिकोन केवळ स्वतःच्या प्रगतीवर थांबत नाही. त्याने पक्के ठरवले आहे की, तो भारतातील तरुण उद्योजकांसाठी रोबोटिक्स आणि ऑटोमेशनवर आधारित स्टार्टअप्स उभे करणार. शेतीत आधुनिक तंत्रज्ञान आणून शेतकऱ्यांना मदत करणार, आणि ग्रामीण भागातील युवकांना तांत्रिक प्रशिक्षण देऊन त्यांना स्वावलंबी बनवण्यासाठी केंद्रे सुरू करणार.
“अमेरिकेतून मी जे काही अनुभव, शिस्त आणि अत्याधुनिक तंत्रज्ञान आत्मसात केले, ते सर्व मी माझ्या भारतासाठी, विशेषतः ग्रामीण भागाच्या प्रगतीसाठी वापरणार आहे,” असे सांगत त्याने ग्रामीण भारतातही जागतिक दर्जाचे विचार आणि उपाय आणण्याचा ध्यास घेतला आहे.
शिवहर्षचा ग्रामीण विद्यार्थ्यांसाठी प्रेरणादायी संदेश: “माझ्या ग्रामीण भागातील युवा मित्रांनो, तुम्ही कोणत्याही लहान गावातून किंवा खेड्यातून आले असाल, तरी तुमची स्वप्नं खूप मोठी, अगदी आंतरराष्ट्रीय पातळीवरची असू शकतात. यासाठी फक्त पक्के ध्येय, प्रचंड मेहनत आणि आपल्या समाजासाठी काहीतरी करण्याची अदम्य इच्छाशक्ती हवी!”
लोणीकंद गावचा गौरव, ग्रामीण भागातील विद्यार्थ्यांना प्रेरणास्रोत – शिवहर्षचे वडील, जिल्हा बँकेचे संचालक प्रदीप कंद, यांनी त्याला नेहमीच शिकण्याचे स्वातंत्र्य दिले, नवनवीन प्रयोग करण्यास प्रोत्साहन दिले आणि देशसेवेचा उदात्त दृष्टिकोन त्याच्या मनात रुजवला. याच संस्कारांमुळे आज शिवहर्ष कंद लोणीकंद या आपल्या जन्मभूमीचे नाव जागतिक स्तरावर अभिमानाने पोहोचवत आहे.
उद्याच्या भारताला आकार देणाऱ्या युवकाची ही एक अविस्मरणीय, प्रेरणादायी झेप! “ग्रामीण मातीतून फुललेला हा तेजस्वी तारा, केवळ स्वतःचा मार्ग उज्वल करत नाही,तर तो हजारो नवतरुणांना आशेचा दिवा दाखवून, त्यांनाही उंच भरारी घेण्याची प्रेरणा देत ग्रामीण भागातील विद्यार्थ्यांना जागतिक पातळीवरील शिक्षणाचे क्षितिज दाखवून देत असून घे भरारी क्षितिजापलकडे असा कृतीयुक्त आदर्श ठेवत आहे.!”
ही गोष्ट केवळ शिवहर्ष प्रदीप कंद यांच्या यशाची नाही. ही कथा आहे अशा एका दूरदृष्टीच्या युवकाची, ज्याने ग्रामीण महाराष्ट्रातून जागतिक दर्जाचे शिक्षण घेतले, आणि आता आपले सर्व ज्ञान व अनुभव आपल्या देशासाठी, आपल्या समाजासाठी समर्पित करण्यास सिद्ध झाला आहे. अशा शिवहर्षसारख्या आत्मनिर्भर आणि ध्येयवेड्या युवकांमुळेच खऱ्या अर्थाने आपला भारत देश जागतिक महासत्ता बनू शकतो!
वडीलांच्या समाजसेवेचा वारसा मुलाने केला शिक्षणात आत्मसात – आजोबांचा समाजसेवेचा वारसा पुढे चालवण्यासाठी व पुणे जिल्हा परिषदेचे माजी अध्यक्ष व जिल्हा बँकेचे संचालक प्रदीप कंद व सोमेश्वर महिला पतसंस्था चेअरमन आई पूजा प्रदीप कंद यांच्याकडून तसेच लोणीकंद ग्राम नगरीच्या सरपंच मोनिका कंद ,चुलते माजी सरपंच श्रीकांत कंद असा कंद कुटुंबीयांचा समाजसेवेचा व मातीशी नाळ जपणारा आणि ग्रामीण भागातील तरुणाईला बळ देणारा वारसा चालवत असून राजकारणापलिकडील शैक्षणिक क्षेत्रातून ग्रामीण भागातील समस्यांना इतक्या कमी वयात जाणून घेत समृद्ध व बलशाली भारताची उभारणी करण्यासाठी उराशी बाळगलेले स्वप्न हेच कंद कुटुंबाच्या संस्कारांचे व सामाजिक बांधिलकीचे प्रतीक आहे.
